Ξέρουμε τι ζητάμε από τα παιδιά μας ;

Δεν είναι λίγοι οι γονείς, ιδιαίτερα στη σύγχρονη Ελλάδα, που σπρώχνουν τα παιδιά τους προς τον αθλητισμό με την ελπίδα, ότι η ενασχόληση τους με αυτόν θα τα οδηγήσει ώστε να χτίσουν μια υγιή και ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Μια προσωπικότητα, που οικοδομείται αρχικά στην οικογένεια, μετά στο σχολείο με τη μορφωτική διαδικασία και η οποία βρίσκει τέλος την πλήρωςή της στον αθλητισμό, κατά το γνωστό ρητό "νους υγιής εν σώματι υγιές". Εφ' όσον λοιπόν κάποιος γονιός θεωρεί, ότι η παράλληλη εξάσκηση σώματος και νοός είναι αναγκαία για το χτίσιμο μιας υγιούς προσωπικότητας, νομίζω ότι ορθώς κινείται και συνηγορώ πλήρως με την επιδίωξη του αυτή.

Οι δυσκολίες ή οι ενστάσεις μου, αν θέλετε, ξεκινούν από του σημείου, που ο εν λόγω γονιός δεν αρκείται μόνο σε ότι είπαμε πιο πάνω, αλλά έχει και την απαίτηση το παιδί του να πρωταγωνιστεί στο άθλημα με το οποίο ασχολείται. Σε πρώτη φάση αυτό δεν είναι κατ' ανάγκη κάτι το μεμπτό. Είναι όμως κάτι, που διαφοροποιεί τόσο το γονιό αυτό όσο και το παιδί του από τους υπόλοιπους γονιούς ή παιδιά, που βλέπουν τον αθλητισμό ως μια απλή ενασχόληση χωρίς περαιτέρω απαιτήσεις. Αυτοί οι τελευταίοι γονείς ζητούν από το παιδί τους από το σύλλογο στον οποίο είναι και από τον προπονητή του να έχει μια καλή φυσική κατάσταση και να αποτελεί ο αθλητισμός για αυτό μια υγιή διέξοδο, κατά κάποιο τρόπο, από το φόρτο του σχολείου και των μαθημάτων. Στην περίπτωση αυτή ο αθλητισμός λειτουργεί εκτονωτικά στην υφιστάμενη ενεργητικότητα του παιδιού και παράλληλα χαλαρωτικά στην πνευματική από το σχολείο καταπόνηση του. Στη διαδικασία αυτή δεν υπάρχουν άλλου είδους απαιτήσεις ούτε από τον γονιό ούτε από το σύλλογο και βέβαια ούτε από τον προπονητή του. Υπάρχουν άλλωστε σε κάθε σύλλογο ειδικά διαμορφωμένα τμήματα για αυτά τα παιδιά με αξιόλογη λειτουργία.

Πάμε τώρα στην κατηγορία των γονιών εκείνων, που δεν αρκούνται σε όσα είπαμε πιο πάνω αλλά επιζητούν για το παιδί τους ένα πρωταγωνιστικό ρόλο στο άθλημα με το οποίο ασχολείται. Είναι σαφές ότι εδώ μιλάμε πλέον για αγωνιστικό αθλητισμό, ο οποίος στη συνέχεια ενδέχεται να εξελιχθεί σε αυτό που ονομάζεται πρωταθλητισμός. Εδώ τα πράγματα είναι αρκούντως διαφορετικά και αναφέρομαι πρώτιστα στην αντίληψη των γονιών για αυτά. Στον αγωνιστικό αθλητισμό πέραν των προαπαιτούμενων, που αφορούν τον αθλητή (τέλεια υγεία, αγάπη για το άθλημα, φυσικά προσόντα, ταλέντο, όρεξη για αγώνα, θυσίες κπα....), υπάρχουν και προαπαιτούμενα για τους γονείς.

Πριν κάποιος γονιός αποφασίσει, ότι το παιδί του θα ασχοληθεί με τον αγωνιστικό αθλητισμό, είναι σωστό να ενημερωθεί για όλες τις πτυχές που αφορούν αυτή του την επιδίωξη. Και δεν υπάρχει πιο αρμόδιος να τον ενημερώσει από το σύλλογο που ανήκει το παιδί του και πιο συγκεκριμένα από τον αρχιπροπονητή της ομάδος. Αυτός είναι που θα του θέσει όλες τις παραμέτρους, τους κανόνες, αλλά και τις δυσκολίες που υπάρχουν και που ενδεχομένως ο γονιός αγνοεί. Και τούτο διότι θα πρέπει να έχει κατά νου ο γονιός ότι η αγωνιστική κολύμβηση (μια και σε αυτή αναφερόμαστε) δεν είναι μια απλή αθλητική δραστηριότητα αλλά στην ουσία είναι τρόπος ζωής για αυτόν που την κάνει. Τι εννοώ; Η αγωνιστική κολύμβηση απαιτεί συγκεκριμένο προγραμματισμό ζωής και κυρίως συγκεκριμένο τρόπο σκέψεως. Για τον αθλητή που κάνει αγωνιστική κολύμβηση και την αγαπά η θέση της στην ζωή του δεν είναι συμπληρωματική του σχολείου αλλά συνοδοιπόρος αυτού. Μέσα του σχολείο και κολύμβηση είναι ταυτόσημες αξίες και στόχος του είναι οι προοπτικές που θα ανοίξουν στη ζωή του και οι δύο. Για να το πω πιο απλά δεν είναι δυο καρπούζια στην ίδια μασχάλη αλλά ένα.

Η αντίληψη αυτή για την αγωνιστική κολύμβηση, δυστυχώς, δεν είναι κοινός τόπος συναντήσεως πολλών γονιών αλλά ελαχίστων. Και τούτο βέβαια δεν είναι αξιοπερίεργο διότι κανείς δεν κάθισε να εξηγήσει στους γονιούς τι είναι αυτό που θέλουν να κάνει το παιδί τους! Σε προηγμένες κολυμβητικά χώρες (Αυστραλία, ΗΠΑ κλπ...) από την πρώτη στιγμή ενημερώνεται ο γονιός για όλες τις παραμέτρους που αφορούν την αγωνιστική διαδικασία. Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε, ότι η αγωνιστική κολύμβηση δεν είναι πάρεργο, δεν είναι κάλυψη ελεύθερου χρόνου του παιδιού και κυρίως δεν είναι αυτό που αφελώς από πολλούς γονείς και μη λέγεται ενασχόληση με τον αθλητισμό. Η αγωνιστική κολύμβηση δεν είναι αθλητισμός για όλους αλλά αγώνας για κάποιους, που πληρούν τις προϋποθέσεις. Και μη διανοηθεί κανείς να πει, ότι μιλάμε για ελιτισμό ή κλειστή κοινωνία αγωνιζομένων αθλητών. Το αντίθετο μιλάμε για συνειδητοποίηση του τι πρέπει να κάνει ένα παιδί που ασχολείται με την αγωνιστική κολύμβηση και παράλληλα για εξύψωση της ίδιας της κολύμβησης, από απλή ενασχόληση σε ουσιαστική συνιστώσα της ζωής του παιδιού. Κανένας δεν αποκλείεται από τον αθλητισμό, αλλά αντίθετα μπαίνουν όροι και προϋποθέσεις για τον ασχολούμενο με τον αγωνιστικό αθλητισμό, τον ίσως μελλοντικά εξελισσόμενο σε πρωταθλητισμό.

Με τον αθλητισμό μπορούν να ασχοληθούν όλοι με τον πρωταθλητισμό όμως όσοι μπορούν.

Θα με ρωτήσετε βέβαια ποιοι μπορούν;

Καταρχήν αυτοί που τον έχουν κάνει τρόπο ζωής και κυρίως τρόπο σκέψης. Αυτοί που προπονούνται καθημερινά και αγόγγυστα καταπίνουν με κέφι τα μέτρα της προπόνησης.

Αυτοί που τρώνε αυτά που επιτάσσει η διατροφική αγωγή που τους έχει καθορισθεί.

Αυτοί που ιδρώνουν στα γυμναστικά προγράμματα που καθορίζει ο προπονητής τους.

Αυτοί που μπαίνουν στην πισίνα πρώτοι με χαμόγελο και βγαίνουν τελευταίοι με ευχαρίστηση.

Αυτοί που δε σπαταλούν τον χρόνο τους άσκοπα σε ανόητες δραστηριότητες αλλά έχουν τάξη ζωής. Και η τάξη ζωής οδηγεί και σε τάξη μυαλού (ίσως όχι πάντα αλλά σε μεγάλο ποσοστό).

Αυτοί που πειθαρχούν στον προπονητή τους και εκτελούν αναντίρρητα ότι λέει.

Αυτοί που δε ζητούν επιλεκτική μεταχείριση από τον σύλλογο ή τον προπονητή τους.

Αυτοί που δεν κυνηγούν μόνο μια απλή μοριοδότηση σαν επιστέγασμα της όλης τους προσπάθειας.

Αυτοί που είναι σοβαροί και πειθαρχημένοι σε όλα.

Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει πολλά ακόμα ή και να αφαιρέσει κάποια από αυτά. Ακόμα θα μπορούσε να συμφωνήσει ή και να διαφωνήσει εν μέρει ή στο σύνολο. Οφείλει όμως να γνωρίζει ότι τίποτα από αυτά δε γίνεται εντελώς ξαφνικά. Αντίθετα είναι πράγματα που διδάσκονται από νωρίς στο παιδί από τους γονείς και τους προπονητές του. Κι αν οι γονείς δεν γνωρίζουν περί αυτών να ρωτήσουν και να μάθουν, να ψάξουν και να βρουν αντί να κρατούν χρονόμετρα στις εξέδρες επαιρόμενοι για τις επιτυχίες του παιδιού τους ή κατηγορώντας τους πάντες για τις αποτυχίες του.

Ο πρωταθλητισμός ξεκινά από πολύ νωρίς όχι ως δραστηριότητα και επιδόσεις αλλά ως μόρφωση και αντίληψη, ως οριοθέτηση ενός τρόπου ζωής. Η συνεχής δουλειά και πορεία ενός αθλητή με τα χρόνια θα δείξει αν η μόρφωση αυτή θα αναχθεί σε ένα υψηλό στάνταρτ επιδόσεων. Αυτή είναι όμως η βάση το στέρεο έδαφος πάνω στο οποίο θα δοκιμάσουν αθλητής και προπονητής να χτίσουν το οικοδόμημα τους.

Αυτό το οικοδόμημα είναι μια μελλοντική επένδυση πολύ σοβαρή τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς του. Οπως το σχολείο και οι ξένες γλώσσες αντιμετωπίζονται ή πρέπει να αντιμετωπίζονται με ξεχωριστή σοβαρότητα και υπευθυνότητα έτσι και η αγωνιστική κολύμβηση πρέπει να ενταχθεί στο πακέτο δραστηριοτήτων του παιδιού που αποτελεί την μελλοντική του επένδυση. Γιατί αν δεν το δούμε έτσι αναρωτιέμαι ποιο είναι το νόημα, ποιο το αντίκρισμα έξι ωρών καθημερινά προπόνησης γυμναστηρίου και μετακίνησης στην πισίνα. Αν πάλι συμφωνήσουμε θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο αθλητισμός υψηλού επιπέδου είναι ένα πακέτο με όρους, κανόνες και υποχρεώσεις που οι ενδιαφερόμενοι το παίρνουν ολόκληρο ή δεν το παίρνουν καθόλου, όπως λένε και οι Αμερικανοί take it or leave it.

Το βάρος του πακέτου αυτού και οι απαιτήσεις που απορρέουν από αυτό δε σταματούν να υφίστανται όσο ο αθλητής αγωνίζεται και αδιαφορούν για οτιδήποτε παρεμβάλλεται στη ζωή του αθλητή και επηρεάζει αυτόν και την οικογένεια του. Με απλά λόγια η οποιαδήποτε προσπάθεια του αθλητή στην επίτευξη ενός στόχου ή στην εκπλήρωση κάποιας επιθυμίας, που είναι άσχετη με την αγωνιστική κολύμβηση, δεν πρέπει να επηρεάσει την πορεία του σε αυτή. Ο συνειδητοποιημένος κολυμβητής δεν παρατά την προετοιμασία του εξαιτίας των όποιων εξετάσεων έχει στο σχολείο ή οπουδήποτε αλλού. Αν το κάνει αυτό σημαίνει ότι φεύγει από την μάχη που διεξάγεται σε κάποιο μέτωπο του επενδυτικού του πολέμου πηγαίνει να πολεμήσει σε κάποιο άλλο μέτωπο και όταν τελειώσει από εκεί θα επιστρέψει πάλι πίσω. Στο διάστημα όμως αυτό ενδέχεται να έχει χάσει σημαντικά τμήματα στο πρώτο μέτωπο. Φυσιολογικά θα αναρωτηθείτε τι γίνεται στην περίπτωση αυτή;

Ο συνειδητοποιημένος και αποφασισμένος αθλητής που βάζει υψηλούς επενδυτικούς στόχους είναι σίγουρο πως δεν θα αναρωτηθεί για τίποτα από αυτά διότι πορεύεται με άξονα τον προγραμματισμό, την προσπάθεια και την πρόληψη του κάθε τι. Κι αν για κάποιους αυτά φαντάζουν υπερβολικά δεν έχουν παρά να ρωτήσουν κάποιους από τους μεγάλους κολυμβητές της εποχής μας ποια ήταν και είναι η ζωή τους και πώς έφτασαν εκεί που έφτασαν. Διόλου απίθανο μάλιστα να με κατηγορήσουν ότι με αυτά που γράφω προάγω τον απανθρωπισμό και τη μηχανοποίησή του αθλητή και επειδή μιλάμε για νέους ίσως πουν ότι με αυτά ο αθλητής οδηγείται στην άρνηση της απόλαυσης των αγαθών της ηλικίας τους.

Θέλω να τους πω ότι αυτά που γράφω δεν αφορούν τους πάντες αγωνιζόμενους και μη αλλά μόνο εκείνους που θεωρούν την αγωνιστική κολύμβηση και ίσως και τον αθλητισμό στο σύνολο του ως μια απλή δραστηριότητα του παιδιού που έπεται σε σπουδαιότητα της όποιας γνωσιολογικής διαδικασίας. Θα ήθελα να τους ενημερώσω ότι η πλειονότητα σπουδαίων κολυμβητών και πρωταθλητών κολύμβησης είναι απόφοιτοι πανεπιστημιακών σχολών κύρους και κάτοχοι διδακτορικών αναγνωρίσεων σε αντικείμενα όχι κατ' ανάγκη αθλητικά. Αν δούμε λοιπόν τα πράγματα όπως κάποιοι αδαείς και ανοραμάτιστοι γονείς ή σχετιζόμενοι με την κολύμβηση άνθρωποι τότε δε θα βγάλουμε ποτέ ούτε πολλούς ούτε μεγάλους κολυμβητές. Αντίθετα πρέπει να πιστέψουμε σε εκείνο το συνειδητοποιημένο και αποφασισμένο αθλητή που θέλει να πετύχει και να γίνει τόσο ένας σπουδαίος αθλητής, όσο και ένας επιτυχημένος επιστήμονας και να τον βοηθήσουμε στον αγώνα του.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι κοινά παραδεκτό ότι οι πρωταθλητές δεν γεννιούνται αλλά δημιουργούνται. Αρχίζουν να πλάθονται σιγά-σιγά με πρόγραμμα και σωστή καθοδήγηση από πολύ τρυφερές ηλικίες όχι αγωνιστικά ή από πλευράς επιδόσεων αλλά τεχνικά, μορφωτικά, ως τρόπος σκέψης και ζωής. Ολων αυτών οι συντελεστικοί παράγοντες επιτυχίας είναι πολλοί και δεν είναι της παρούσης η ανάλυση τους. Θα κρατήσω μόνο έναν εδώ και αυτός δεν είναι άλλος από την οριοθέτηση των στόχων που θέτει κάποιος και τον προγραμματικό σχεδιασμό επίτευξης τους.

αυτών των δύο συνιστωσών τις παραμέτρους θα πρέπει να λάβουν πολύ σοβαρά υπ' όψιν όσοι δεν ωθούν απλά τα παιδιά τους στον αθλητισμό αλλά απαιτούν - ενδεχομένως άκριτα και άδικα - από αυτά πρωταγωνιστικό ρόλο.

swimming.gr